De keuze voor de juiste cranklengte op je tijdritfiets kan een aanzienlijke invloed hebben op je prestaties en comfort. Hoewel cranklengte vaak over het hoofd wordt gezien, kan bepalen van je ideale cranklengte je traptechniek, aerodynamica en kracht aanzienlijk verbeteren. In dit artikel bespreken we de voor- en nadelen van verschillende cranklengtes, gebaseerd op beschikbare wetenschappelijke onderzoeken en praktijkervaringen in de triatlon- en wielerwereld.
Wat is cranklengte en waarom is het belangrijk?
De cranklengte verwijst naar de afstand van het midden van de trapas tot het midden van het pedaal. De meest voorkomende cranklengtes variëren van 165 mm tot 180 mm. Vaak worden 172,5 mm cranks gemonteerd op nieuwe fietsen. De juiste cranklengte hangt af van verschillende factoren zoals lichaamslengte, flexibiliteit, trapfrequentie en het type fiets. Voor tijdritfietsen, waar aerodynamica en efficiëntie cruciaal zijn, kan een optimale cranklengte het verschil maken tussen een gemiddelde en een topprestatie.
Voordelen van Korte Cranklengtes
1. Verbeterde Aerodynamica
Een van de belangrijkste voordelen van kortere cranks (bijvoorbeeld 165-170 mm) is de verbetering van de aerodynamica. Kortere cranks zorgen ervoor dat je heuphoek tijdens het trappen minder scherp wordt, wat betekent dat je makkelijker in een lage, gestroomlijnde positie kunt blijven. Dit is met name belangrijk voor tijdritfietsen, waar een goede aerodynamische houding directe invloed heeft op je snelheid.
Onderzoek heeft aangetoond dat een open heuphoek niet alleen de luchtweerstand vermindert, maar ook minder belasting op de heupflexoren geeft, wat kan leiden tot minder vermoeidheid en een betere fietsprestatie.
2. Hogere Trapfrequentie
Kortere cranks maken het makkelijker om een hogere trapfrequentie te behouden, wat voordelig kan zijn voor triatleten die na het fietsen nog moeten hardlopen. Een hogere cadans zorgt voor minder spiervermoeidheid en een soepeler overgang naar het hardlopen. Daarnaast blijkt uit studies dat fietsers met kortere cranks minder energie verbruiken tijdens het trappen, wat kan helpen bij het handhaven van een constant tempo over langere afstanden.
3. Verbeterde Kniehoek
Voor rijders met beperkte flexibiliteit of knieproblemen kan het gebruik van kortere cranks de hoek van de knie tijdens het trappen verminderen, wat minder belasting op de gewrichten kan opleveren. Dit kan leiden tot minder pijn en een langere duur van comfortabel fietsen.
Nadelen van Korte Cranklengtes
1. Lagere torqueoutput
Een kortere crank vermindert de hefboomwerking, wat kan resulteren in een lagere maximale torque-output (de kracht die je kunt uitoefenen op de pedalen). Dit is met name van belang bij explosieve inspanningen zoals sprintritten of het beklimmen van steile hellingen. Hoewel dit voor de meeste triatleten niet doorslaggevend is, kan het voor sommige rijders een belangrijke overweging zijn.
2. Gewenning en Aanpassing
Het overschakelen naar kortere cranks kan een periode van aanpassing vereisen, zowel fysiek als mentaal. Het duurt even voordat je gewend bent aan de hogere cadans en mogelijk lagere torque-output, wat in het begin als ongemakkelijk kan worden ervaren. Sommige rijders rapporteren ook dat ze in het begin een verandering in hun traptechniek moeten maken om volledig te profiteren van de kortere cranks.
Voordelen van Lange Cranklengtes
1. Meer Kracht
Langere cranks (175-180 mm) bieden meer hefboomwerking, wat resulteert in meer kracht per pedaalslag. Dit kan gunstig zijn bij zware inspanningen, zoals klimmen of sprinten, waar maximale kracht van cruciaal belang is. In studies waarbij fietsers langere cranks gebruikten, bleek vaak dat de maximale trapkracht hoger lag, hoewel dit niet altijd resulteerde in betere prestaties over lange afstanden.
2. Geschikter voor Grotere Rijders
Voor langere rijders met langere benen kunnen langere cranks een natuurlijke keuze zijn. Ze kunnen een efficiëntere trapbeweging bevorderen en bijdragen aan een betere krachtontwikkeling. Als je lichaam een langere cranklengte kan accommoderen zonder biomechanische problemen, kan dit je rijstijl ten goede komen.
Nadelen van Lange Cranklengtes
1. Beperkte Aerodynamica
Langere cranks zorgen voor een scherpere heuphoek tijdens het trappen, waardoor het moeilijker kan zijn om in een optimale aerodynamische positie te blijven. Dit kan leiden tot een toename van de luchtweerstand, wat je snelheid negatief kan beïnvloeden, vooral op tijdritfietsen. Bovendien kan de scherpere heuphoek ook meer spanning op de onderrug en heupen veroorzaken, wat het comfort op lange ritten vermindert.
2. Lagere Trapfrequentie
Langere cranks kunnen het moeilijker maken om een hoge cadans te behouden, wat resulteert in een langzamere trapfrequentie. Voor triatleten kan dit problematisch zijn, omdat een langzamere cadans de spieren zwaarder kan belasten, wat de overgang naar het lopen bemoeilijkt.
Welke Cranklengte is Geschikt voor Jou?
De keuze van cranklengte is zeer persoonlijk en hangt af van verschillende factoren zoals je lichaamslengte, flexibiliteit, traptechniek en het type wedstrijden dat je rijdt. Hoewel kortere cranks steeds populairder worden onder tijdrit- en triatlonrijders vanwege de voordelen voor aerodynamica en trapfrequentie, kunnen langere cranks nog steeds een goede keuze zijn voor rijders die zich richten op krachtintensieve ritten of klimmen.
Een goede manier om de optimale cranklengte te bepalen, is door verschillende lengtes te testen in een gecontroleerde omgeving, zoals een windtunnel, maar die luxe hebben we niet. Maar een professionele bikefit komen de cranklengtes ook aanbod. Veel gespecialiseerde bikefitters bieden tegenwoordig deze optie aan en kunnen je helpen de beste keuze te maken op basis van je persoonlijke anatomie en doelen. Heb je de luxe van en Wahoo of Tacx bike dan kun je hiermee ook expirimenten met cranklengtes. Let wel dat dit ook gevolgen kan hebben voor je zadelhoogte
Referenties:
- Martin, J.C., & Spirduso, W.W. (2001). Effects of crank length on maximal cycling power and optimal pedaling rate in boys and men. European Journal of Applied Physiology.
- Coyle, E.F. et al. (1991). Optimal pedaling rate in cycling. Medicine & Science in Sports & Exercise.
- Hull, M.L., & Gonzalez, H.K. (1988). Bicycle crank length and pedaling rate. Journal of Biomechanics.
- Peveler, W.W. (2015). Influence of Crank Length on Triathlon Cycling Performance. International Journal of Exercise Science.
